Agresja wśród dzieci i młodzieży to problem, z którym musimy zmagać się coraz częściej, również w naszej szkole. Dlatego podejmujemy działania, które poprawią sytuację. Liczymy również na pomoc i współpracę z rodzicami. Poniżej przedstawiamy kilka rad, jak chronić dziecko przed byciem ofiarą przemocy.
Kto może zostać ofiarą przemocy?
Zwykle są to dzieci wyróżniające się w grupie (uboższe, gorzej się uczące, inaczej wyglądające, np. rude czy otyłe). W parze z tym idą często cechy charakteru jak: nieśmiałość, uległość, niska samoocena. Ofiara powinna wiedzieć, że nikt nie ma prawa jej krzywdzić, że każdemu należy się szacunek. Rodzicu, obserwuj, jaką pozycję w grupie zajmuje Twoje dziecko. Reaguj, gdy jest krzywdzone lub krzywdzi innych.
Jak pomóc swojemu dziecku nawiązywać prawidłowe relacje w grupie i zapobiegać kłopotom?
-Zauważaj mocne strony swojego dziecka, bo gdy będzie świadome swoich zalet, śmielej zareaguje na próby ataków.
-Zachwycaj się nie tylko dobrymi stopniami, nagrodami, dyplomami dziecka. Wyróżniaj i pochwal je też za to, gdy w zgodzie bawi się z kolegami i mądrze broni swoich praw.
– Pozwól dziecku odmawiać. Nie upieraj się, że zawsze to Ty masz rację. Odpuść w drobnostkach. Domowy trening mówienia „nie” nauczy dziecko wyrażać swoje zdanie.
– Pomagaj nawiązywać znajomości. Sugeruj, by dziecko samo proponowało kolegom zabawy, wyszło z pomysłem spędzenia wolnego czasu (np. kino, rower, kółko zainteresowań). Takimi inicjatywami zaciekawi innych w grupie. Da sygnał, że nie tylko potrafi się podporządkować, lecz ma ciekawe pasje, umie być liderem.
– Motywuj pociechę do nauki, rozwijania pasji. Osiągnięcia dodają pewności siebie i podnoszą akceptację wśród rówieśników.
Jakie sygnały powinny rodziców zaniepokoić?
Dziecko, nad którym znęca się rówieśnik lub cała grupa rówieśnicza, daje dorosłym wiele sygnałów. Przede wszystkim zmienia się jego dotychczasowe zachowanie i emocje, które są obserwowalne w codziennych kontaktach. Wesołe dotychczas dzieci zaczynają reagować lękowymi zachowaniami. Nie chcą chodzić do szkoły i unikają rówieśników. Zdarzają się również zachowania przeciwne: ciche i łagodne do tej pory dziecko zachowuje się agresywnie, bywa pobudzone, krzyczy lub bije młodsze rodzeństwo. Dzieci w wieku wczesnoszkolnym często w sytuacjach znęcania się nad nimi przez rówieśników odmawiają chodzenia do szkoły, w skrajnych przypadkach płaczą, zapierają się fizycznie przed wyjściem z domu albo symulują choroby. Mogą się także zdarzać nawracające bóle brzucha i głowy. Innym sygnałem przemocy są także powroty do domu w pobrudzonych ubraniach wskazujących na popychanie, przewracanie na ziemię lub siniaki i inne rany, których pochodzenia dziecko nie chce wyjaśniać. Generalnie sygnałami przemocy doświadczanej przez dziecko może być każda sytuacja zmiany zachowań i typowych reakcji i każdej takiej zmianie należy się bacznie przyglądać, rozmawiać z dzieckiem oraz dyskretnie obserwować jego reakcje w grupie rówieśniczej.
Jak pomóc dziecku doświadczającemu przemocy?
– Zachęć dziecko do zwierzeń. Przywitaj go radośnie, gdy wróci do domu, a nie bombarduj pytaniami, jak tam w szkole. Nazwij jego uczucia słowami: „Wygląda na to, że jesteś smutny, samotny”, a dziecko samo opowie Ci co się wydarzyło. – Nigdy nie obwiniaj go za to, jak traktują go rówieśnicy.
– Zapewnij, że jesteś gotowy do pomocy i zrobisz wszystko, by już nikt go nie skrzywdził. .
– Unikaj samodzielnego wymierzania sprawcom kary. Porozmawiaj z ich rodzicami.
– Zgłoś sprawę w szkole. Wychowawca klasy, pedagog, dyrektor podejmą działania, które pomogą rozwiązać problem. Muszą jednak o tym problemie wiedzieć.
– Podpowiedz dziecku, jak reagować, gdy ktoś mu dokucza (np. naucz go wyrazić sprzeciw słowami: ,,nie życzę sobie tego”, oddalić się, zażartować, zmienić temat, zgłosić sprawę dorosłemu).